แนะนำอาชีพ ‘แกะสลักพระพุทธรูป’

แนะนำอาชีพ ‘แกะสลักพระพุทธรูป’ ฝึกปรือฝีมือดียังมีอนาคต
ปัจจุบันคนที่ทำงาน “แกะสลักพระพุทธรูปจากไม้” มีไม่มาก ซึ่งด้วยความที่เมืองไทยเป็นเมืองพุทธ งานรูปแบบนี้ก็น่าจะเป็นงานที่ยืนระยะได้อีกนาน หากมีการฝึกฝนฝีมือให้ดี ๆ งานดังกล่าวนี้ก็น่าจะยังไปได้อีกไกล เพราะตลาดก็ถือว่ากว้าง และวันนี้ทีม “ช่องทางทำกิน” ก็มีตัวอย่างผู้ที่ทำงานแกะสลักพระพุทธรูปจากไม้มาให้พิจารณากัน...

รุ่งเรือง ศรีกระจ่าง ช่างแกะสลักพระพุทธรูปจากไม้ และแกะสลักรูปเหมือน วัย 40 ปี ชาวสุโขทัย เล่าว่า ยึดอาชีพช่างแกะสลักพระพุทธรูป และรูปเหมือน มานานกว่า 10 ปีแล้ว เมื่อก่อนทำอาชีพช่างซ่อมเครื่องยนต์ แต่รายได้น้อย ไม่พอใช้ จึงคิดเปลี่ยนอาชีพ โดยเลือกเป็นช่างแกะสลักไม้เป็นพระพุทธรูป ซึ่งในสุโขทัยมีพระพุทธรูปมากมาย จึงได้ซึมซับเรื่องพระเข้ามาในใจ และหวังว่าหากฝึกให้สำเร็จ ในอนาคตน่าจะยึดทำเป็นอาชีพได้ จึงค่อย ๆ เริ่มทดลองทำ

เริ่มแรกใช้แบบพระพุทธรูปซึ่งเป็นพระบูชาในบ้านมาเป็นแบบครู โดยหาท่อนไม้สักที่ผุพังหรือที่ถูกทิ้งมาใช้ฝึกหัดทำ จนมีฝีมือสร้างงานได้ ต่อมาก็ค่อย ๆ พัฒนา รับงานแกะสลักจากงานสั่งทำจากลูกค้าบ้าง หรือจากวัดต่าง ๆ ที่มาจ้างให้ทำ ซึ่งก็ได้พัฒนาไปถึงงานแกะสลักประตูหน้าต่างโบสถ์ และรูปเหมือนบุคคล พระเกจิอาจารย์ต่าง ๆก็มีงาน มีรายได้พอสมควร มาจนถึงทุกวันนี้

อุปกรณ์ที่ใช้ในงานนี้ก็เป็นอุปกรณ์ช่างไม้ สิ่วแบบต่าง ๆ อาทิ สิ่วแบน (สำหรับงานหน้าตรง) สิ่ววงเล็บ (สำหรับงานโค้ง), สิ่วรูปตัววี (สำหรับงานตกแต่ง) แต่ละอย่างใช้ขนาด เบอร์ 0-20, มีดพร้า, ไม้บรรทัด, ดินสอ, ค้อน, เลื่อย, กบไสไม้, สว่าน, กระดาษทราย, แล็กเกอร์ ทุนอุปกรณ์นั้นก็อาจจะตั้งแต่ 10,000 กว่าบาท ไปจนถึง 100,000 บาทขึ้นไป

ขั้นตอนวิธีแกะสลัก รุ่งเรืองแจกแจงว่า เริ่มจากต้องหาไม้มาแกะสลัก ให้ได้ขนาดพอ ๆ กับขนาดพระพุทธรูปที่จะแกะ โดยขนาดพระพุทธรูปยอดนิยมที่คนนิยมซื้อไปบูชา คือพระพุทธรูปปางสมาธิ ขนาดสูง 30 เซนติเมตร ขนาดหน้าตักกว้าง 9 นิ้ว ราคาประมาณ 1,000 บาท (แกะสำเร็จแล้ว) ซึ่งก็จะต้องหาขนาดไม้ให้ได้ใหญ่กว่าเล็กน้อย

เมื่อได้ไม้แล้ว ก็ใช้ดินสอวาดหน้าไม้ด้านบนให้เป็นรูปสี่เหลี่ยมคางหมู ให้ได้ขนาดเท่า ๆ กับท่อนไม้ จากนั้นเลื่อยเปลือกไม้ด้านข้างออกไปตามรอยที่ขีดไว้ โดยเลื่อยจากบนลงล่าง อาจจะใช้เลื่อยไฟฟ้าหรือเลื่อยมือก็ได้ตามสะดวก เมื่อเลื่อยเสร็จแล้วจะได้ขนาดไม้ที่จะใช้แกะ จากนั้นก็ค่อย ๆ เขียนรูปพระพุทธรูปแบบคร่าว ๆ บนหน้าไม้ด้านหน้า เลือกหน้าไม้ฝั่งที่กว้างที่สุด

วิธีการวาด ให้กะขนาดและสัดส่วนของพระพุทธรูปที่จะแกะ แล้วจึงวาดลงไป ซึ่งองค์ประกอบของพระพุทธรูปจะประกอบไปด้วย เศียร, ไหล่, แขน, หน้าอก, หน้าตัก, มือ และฐาน

การแกะสลักไม้ จะแกะส่วนของพระพุทธรูปไปทีละส่วน โดยขุดเอาเนื้อไม้ออกเพื่อให้ได้รูปพระพุทธรูปตามที่ต้องการ ใช้สิ่วและค้อนแซะเนื้อไม้ด้านบน ซึ่งเป็นส่วนของเศียร และไหล่ หลักการคือขุดเนื้อไม้ระหว่างบ่ากับเศียรด้านข้างออก ทำแบบนี้ทั้ง 2 ด้าน เมื่อเสร็จจะเห็นบริเวณเศียรพระ และไหล่

ต่อไปก็เป็นการแกะเนื้อไม้เพื่อให้เกิดอกและแขน ใช้สิ่วแกะเนื้อไม้ด้านข้างออก เมื่อแกะเนื้อไม้บริเวณนี้ออกแล้วจะเห็นหน้าอกและส่วนที่เป็นแขนพระขึ้นมา จากนั้นก็มาทำแบบเดียวกันอีก คือบริเวณหน้าตัก และมือ ใช้วิธีการเดียวกันคือใช้สิ่วแกะเนื้อไม้ไปตามรอยที่ขีดเส้นไว้ ซึ่งเสร็จจากขั้นตอนนี้แล้วก็จะได้พระพุทธรูปทั้งองค์ขึ้นมา

รุ่งเรืองบอกว่า หากเป็นองค์พระที่มีขนาดใหญ่กว่านี้ บริเวณแขนพระพุทธรูปจะต้องขุดเนื้อไม้ให้เป็นร่องลงไป และด้านหลังพระจะต้องขุดเนื้อไม้บริเวณข้าง ๆ เพื่อทำเป็นวงแขน โดยขุดเนื้อไม้ด้านหลังให้ตรงกับวงแขนด้านหน้า เพื่อให้เกิดเป็นวงแขนขึ้นมา

จากนั้นก็เป็นงานตกแต่งพระพุทธรูป โดยเริ่มตกแต่งพระพุทธรูปที่บริเวณลำตัว หน้า แต่งให้เป็นรูปตา จมูก ปาก หู และเศียรพระ เป็นลำดับสุดท้าย ตกแต่งให้สวยงาม และ ต้องมีศิลปะตามแบบฉบับที่ถูกต้อง เสร็จแล้วก็ขัดองค์พระด้วยกระดาษทราย แล้วลงแล็กเกอร์ 2-3 ชั้น แต่ละชั้นก่อนลงทับต้องผึ่งให้แห้ง 4 ชั่วโมงขึ้นไป เพื่อความเงางาม

ทั้งนี้พระพุทธรูปแกะสลักจากไม้ ปางสมาธิ ขนาดสูง 30 เซนติเมตร ขนาดหน้าตักกว้าง 9 นิ้ว ราคาเช่าบูชาประมาณ 1,000 บาทขึ้นไป โดยมีต้นทุนประมาณ 400 บาทขึ้นไป หรือเฉลี่ยแล้วจะมีต้นทุนประมาณ 40%

ใครสนใจงาน “แกะสลักพระพุทธรูปจากไม้” และรูปเหมือน ต้องการติดต่อ รุ่งเรือง ศรีกระจ่าง ติดต่อได้ที่รุ่งเรืองศิลป์ 100/7 หมู่ 3 ชุมชนรามเล็ก ต.เมืองเก่า อ.เมือง จ.สุโขทัย โทร.08-8904-6077 และเนื่องจากงานแกะสลักไม้นี้ถือเป็นเรื่องยากพอสมควร หากใครสนใจอาชีพนี้จริง ๆ ทางรุ่งเรืองบอกว่า ยินดีจะให้คำปรึกษา.

..........................................

คู่มือลงทุน...แกะสลักพระพุทธรูปไม้

ทุนอุปกรณ์ 10,000-100,000 บาทขึ้นไป

ทุนวัสดุ ประมาณ 40% ของราคาบูชา

รายได้ ค่าฝีมือประมาณ 60% ของราคา

แรงงาน 1 คนขึ้นไป

ตลาด รับสั่งทำ

จุดน่าสนใจ งานพุทธศิลป์ขายฝีมือราคางาม


แนะนำอาชีพ ‘แกะสลักพระพุทธรูป’ ฝึกปรือฝีมือดียังมีอนาคต http://www.dailynews.co.th/article/384/10811